Brief aan onye vrienden

Februari 2015

Leve de open ogen !

Beste vrienden,

Het is al weer zes maanden geleden dat ik u heb geschreven. De dagen, de weken, de maanden zijn voorbijgevlogen als een krant waarin weinig valt te lezen. Behalve de gewone, dagelijkse praktijk van ons kloosterleven hebben we ons bezig gehouden met de jonge broeders die moeten worden gevormd, bemoedigd en ondersteund. Door de productietijd is er, als u dit leest, al weer een maand verstreken sinds ik deze tekst schreef. Frankrijk is bezig bij te komen van de emotie na de onrechtvaardige aanslagen. Na de schrik van de verrassing is er geen gebrek geweest aan christelijke stemmen om uitdrukking te geven aan gezond verstand. Wat denken de monniken ervan? In Sept-Fons, waar ik niet ben geweest sinds de diakenwijding van broeder Daniel in augustus jl., proberen we – net als in Novy Dvur – te begrijpen en te reageren. Zoals bij elk drama zijn sommigen geneigd te zeggen: “het is niet ernstig!” en anderen: “het is niet waar!”. De verleiding ligt tussen roekeloos reageren of toegeven aan de angst. De vorige eeuw heeft ons vaak in een van die twee vallen laten lopen.

We weten heel goed dat de ware oplossing het een noch het ander is. De Heilige Benedictus, die leefde in de tijd van de grote invasies, de Barbaren belegerden Rome, maakt geen melding van deze problemen in ‘de Regel’. Zonder blind te zijn voor de realiteit die hem omringt, voorkomt deze terughoudendheid dat een monnik zich in wateren begeeft die vreemd zijn aan het kloosterleven. En toch, en dat is niet tegenstrijdig, volgt een overtuiging ‘de Regel’: om in te werken op hogere, schijnbaar ontoegankelijke realiteiten, is de beste weg het in werking zetten van persoonlijke, dagelijkse, nederige gedragingen in contact met de concrete realiteit. Sint Benedictus heeft de overtuiging dat alles met elkaar verband houdt, dat geen enkele vruchtbare geestelijke houding kan worden gevormd door vervormd gedrag (krommingen, om een woord van St. Bernardus aan te halen), dat het gaat om het morele leven, het psychologisch evenwicht, sociale rechtvaardigheid, anders gezegd: de aandacht voor anderen.

Tenzij je een publiek figuur bent, religieus of politiek, in een positie om te leiden, heeft een mens geen andere middelen om voor het welzijn van zijn naasten te handelen dan persoonlijke, in het milieu waarin hij verkeert, een invloed uitoefenend die men kan kwalificeren als microkosmisch.

Denken dat deze wijze van handelen niet efficiënt is zou een ernstige vergissing zijn. De dissidenten in totalitaire regimes hebben het bewezen. De monnik aanvaardt om gewone middelen de rug toe te draaien, in het geloof dat zijn hele leven, en niet alleen zijn gebed, een bovennatuurlijke doeltreffendheid heeft. Zou hij zonder die overtuiging spreken over die “vervanging”, deze verborgen vruchtbaarheid die hij uitoefent over zijn tijdgenoten? Wij hebben een verantwoordelijkheid uit te dragen, vanwege het enkele feit dat wij ons aan de ware principes houden en daarmee in overeenstemming leven. Deze inspanning kan veel kosten en veroorzaakt vaak ernstige tegenstrijdheden. Zelfs als de toepassing van deze verantwoordelijkheid beperkt lijkt, verminderen deze beperkingen niet de invloed.

Andere ‘dissidenten’ hebben verzet en weerstand geboden aan de gevolgen van de sociale crisis en zijn gevolgen voor het religieuze leven van het christelijke Westen. Wie de ware kwesties kan zien en analyseren, ernaar handelen met het enige doel ze ongedaan te maken, zou hij het niet slechts voor zichzelf doen, de waardigheid van zijn eigen leven, als een hefboom fungeren over het lot van anderen dan hij, die minder in staat zijn te reageren? Of deze getuigenissen van rechtvaardigheid worden gehoord of niet, doet niets af aan hun doeltreffendheid.

We hebben kortgeleden de 30ste sterfdag van Père Jérôme herdacht. Toen hij in 1942 van de priesters in het gastenverblijf vernam dat de nazi’s de joden uitroeiden, was dat alsof de bliksem aan zijn voeten insloeg. Hij was vijfendertig jaar oud, in de kracht van zijn leven en vol passie. Hij zei tot zichzelf: ”Jij, jij bent hier, en, op dit moment, zijn er mannen en vrouwen van jouw leeftijd die, zonder enige aanleiding, lijden en in verschrikking sterven”. Na de completen ging hij naar een oude priester in wie hij vertrouwen had. Deze luisterde naar hem, bleef lang stil, en zei hem vervolgens: “Maar amuseer jij je dan, hier, in deze tijd? Dans je, heb je er voordeel van, hier, terwijl alle anderen lijden? Dus: blijft rustig voor God. Als je hier, met normale ijver, zonder je krom te werken, je kloosterleven leidt en voldoet aan de vereisten van je roeping, kun je rustig blijven, God zal jou noch je geweten iets verwijten”. Wij zouden willen dat ons gedrag door zijn voorbeeld wordt geïnspireerd.

En het uwe? De Novicemeester van Sept-Fons die ik onlangs sprak over de aard van de armoede, antwoordde me dit: “Onze beleving van de armoede is de meest strikte beleving van onze unieke roeping. Voor de Jezuïeten is het de eed van trouw aan de letter, aan de Paus; voor de Franciscanen het prediken, onderwijl pratend met de vogels, voor ons de viering van het getijdengebed, gebaseerd op het persoonlijk gebed en strikte afzondering. Grapje, maar dat is het.” Het is in deze zin dat elk van ons moet denken en handelen. Ik geef u een gedachte die ik heb gelezen bij Chantal Delsol’s “Souviens-toi du future! (cf. Dt 25,17-19) […] Vergeet niet dat je het gevolg van de geschiedenis in je handen hebt : rust niet, houd je aan je beloftes, wees trouw aan jezelf. ‘Dat nooit meer!’ zegt het huidige Vulgaat na de 20ste eeuw en de Shoah maakt duidelijk: vergeet niet dat je niet bent onderworpen aan het lot, het hangt van jou af dat de zelfde gebeurtenissen zich niet herhalen; val niet in slaap: blijf waakzaam daarentegen want de geschiedenis draagt je naam”.

Le pater prior van Sept-Fons en broeder Aloïs gaan binnenkort naar Venezuela waar zij drie maanden gaan wonen bij broeders van het trappistenklooster van Los Andes. Père Sébastien van Sept-Fons en onze prior keren terug naar Senegal. Père Procope vliegt binnenkort uit naar Azië naar een ander klooster en hij zal het daar zwaar hebben. Laat uw gebeden hem vergezellen. Als u ons helpt, zijn het ook die kloosters die u helpt. We zullen het voor één keertje niet hebben over onze bezienswaardigheden. Niet dat ze niet bestaan, maar omdat het niet nuttig is om het daar altijd over te hebben. Ik dank u voor uw trouwe steun en verzeker u van ons gebed.

Père Jérôme is op 21-jarige leeftijd ingetreden in La Trappe de Sept-Fons onder abt Dom Jean-Baptiste Chautard nadat hij was afgestudeerd in de landbouwtechniek. Hij had de Zwitserse nationaliteit, en was in 1907 geboren op het eiland Rhodos uit een katholieke vader en een protestantse Nederlandse moeder. Behalve aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was hij weinig afwezig in het klooster, waar hij leefde van 1928 tot aan zijn dood op 29 januari 1985. Het was een leven van stilte en gebed, handenarbeid en studie, een leven van trouw.

Toch heeft dit intellectuele doel – zonder dat hij het heeft gezocht – een rol van de hoogste betekenis gespeeld in zijn gemeenschap. Door zijn loutere aanwezigheid heeft hij kostbare uitwassen vermeden en zich tot het hogere gericht in een tijd waarin alles leek te worden aangevochten. Hij heeft een mooie monastieke erfenis nagelaten waaraan wij de publicatie van zijn geschriften danken, die goed zijn ontvangen, zelfs in milieus waarin men weinig geneigd was die te aanvaarden of te begrijpen.

Tegelijkertijd verschijnt een fotoalbum onder de titel Portrait in de serie Ad Solem.

De historica Anne Bernet, gespecialiseerd in de geschiedenis van de Kerk, is auteur van een groot aantal werken die in een tiental talen zijn vertaald. Ze beschikt over een goede eruditie, rijke documentatie en stijl en vervalt nooit in een fictief verslag.

To be or not to be CHARLIE. Onmiddellijk na de gebeurtenissen die ons allemaal schokten, heb ik het volgende tot de broeders van Nový Dvůr gezegd: ik zou CHARLIE zijn als iedereen die de straat opging een paar maanden geleden zich had verklaard tot CHRISTENEN VAN IRAK. Als de vijftig staatshoofden die in Parijs de vrijheid van meningsuiting kwamen verdedigen, eerst naar China waren gegaan om die ook in Hong-Kong en het vasteland te gaan verdedigen. Als de media net zoveel aandacht hadden geschonken aan de tweeduizend slachtoffers die in Afrika zijn vermoord als aan de twintig in Europa. Als de planeet, die beefde door de nood van de ontwikkelde landen, ook zou kijken naar de jonge landen waar de terreur dreigt … ik ben CHARLIE tegen het blind geweld, vooral als die in naam van God wordt bedreven. Ik geloof dat de mens verantwoordelijk is voor zijn daden, dat de grens tussen goed en kwaad door het hart gaat van agressor en slachtoffer, dat die geruststellende uiting van broederlijke solidariteit de ware problemen niet zal oplossen, maar ons tenminste tot de ware vraag brengt: wat hebben wij gedaan om het zover te laten komen?

F. M.-Samuel, abt van Nový Dvůr

7 december 1961-1989-2014, 25e jaargedachtenis van het overlijden van broeder Théophane
Vierde brief van pater novicemeester van Sept-Fons aan broeder Lev, novicemeester van Nový Dvůr

2 september 2014
Herfst 2013
5 Juli 2013
10 maart 2013
Enkele weken voor Kerstmis 2012
2 september 2012, Feestdag van de kerkwijding van Nový Dvůr
Pinksteren 2012
11 januari 2012
30 september 2011, feest van de heilige Hieronymus
1 mei 2011
2 september 2010
Mei 2010
29 januari, 2010
Pinksteren 2009
Vasten 2009
Mei 2008
2 februari 2008
2 September 2007
5 juli 2007
2 September 2006
Mariaboodschap 2006
2 februari 2006
September 2005